Od Chamonix do Pjongczang, czyli historia Zimowych Igrzysk Olimpijskich

Coraz bliżej do rozpoczęcia XXIV edycji Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Pekinie. Z tej okazji przypominamy historię tej imprezy i najważniejsze dane ze wszystkich poprzednich edycji zmagań o olimpijskie medale w dyscyplinach zimowych.

Zimowe Igrzyska Olimpijskie w pigułce

Pierwsze Zimowe Igrzyska Olimpijskie zorganizowano w 1924 roku we francuskim Chamonix. Wzięło w nich udział 314 sportowców z 19 państw, w tym z Polski, która wystawiła ośmiu reprezentantów. Warto zaznaczyć przy tej okazji, że Polska jest jednym z dwunastu krajów, które uczestniczyły we wszystkich edycjach zimowych igrzysk olimpijskich.

Wraz z upływem czasu rosła liczba uczestników oraz rozgrywanych konkurencji na zimowych igrzyskach olimpijskich. Rekordowe pod oboma względami były ostatnie ZIO 2018 w koreańskim Pjongczang. Uczestniczyło w nich 2922 sportowców z 92 państw, a konkurencji rozegrano 102.

Zimowe Igrzyska Olimpijskie odbywają się z reguły co cztery lata. Od początku w 1924 roku do roku 1992 były organizowane w tych samych latach co Letnie Igrzyska Olimpijskie. Aby to zmienić, kolejne ZIO po tych w 1992 roku zaplanowano na rok 1994 i było to jedyne w historii odstępstwo od reguły czteroletniego okresu zimowej olimpiady.

Trzy miasta dwukrotnie były organizatorami zimowych igrzysk olimpijskich: szwajcarski Sankt Moritz, amerykańskie Lake Placid oraz austriacki Innsbruck. Najwięcej razy gospodarzami zimowych igrzysk olimpijskich były Stany Zjednoczone, które gościły uczestników czterokrotnie: w 1932 (Lake Placid), 1960 (Squaw Valley), 1980 (Lake Placid) i 2002 (Salt Lake City) roku. Trzy razy gospodarzem była Francja (Chamonix 1924, Grenoble 1968 i Albertville 1992), a po dwa razy: Szwajcaria, Norwegia, Włochy, Austria, Japonia i Kanada.

23 edycje Zimowych Igrzysk Olimpijskich

1. Chamonix (Francja) – 1924

Pierwsze Zimowe Igrzyska Olimpijskie odbyły się we francuskim Chamonix w dniach 25 stycznia – 5 lutego 1924 roku. Co ciekawe, impreza była rozgrywana pod nazwą „Tydzień Sportów Zimowych”, a dopiero w 1926 roku MKOL uznał ją za pierwsze Zimowe Igrzyska Olimpijskie. Wzięło w nich udział 314 zawodników (w tym 13 kobiet) z 19 państw. Była wśród nich Polska, którą reprezentowało ośmiu sportowców w trzech dyscyplinach. W sumie tych dyscyplin w Chamonix było siedem.

Najwięcej medali podczas ZIO 1924 w Chamonix zdobyła Norwegia – 17 (4 złote, 7 srebrnych i 6 brązowych). W sumie dziesięć krajów zdobyło medale, ale nie było wśród nich Polski.

2. Sankt Moritz (Szwajcaria) – 1928

Drugie Zimowe Igrzyska Olimpijskie odbyły się w szwajcarskim Sankt Moritz w dniach 11 – 19 lutego 1928 roku. Pomimo wielu trudności związanych z niekorzystnymi warunkami pogodowymi, impreza okazała się dużym sukcesem sportowym. Wzięło w niej udział 463 zawodników (w tym 28 kobiet) z 25 państw. Reprezentacja Polski tym razem liczyła 27 osób rywalizujących w pięciu dyscyplinach. Na program igrzysk w Sankt Moritz złożyło się 14 konkurencji w ośmiu dyscyplinach.

Najwięcej medali podczas ZIO 1928 w Sankt Moritz ponownie zdobyła Norwegia – 15 (6 złotych, 4 srebrne i 5 brązowych). Łupem medalowym tym razem podzieliło się 12 państw, ale nadal nie było wśród nich Polski.

3. Lake Placid (USA) – 1932

Trzecie Zimowe Igrzyska Olimpijskie odbyły się w amerykańskim Lake Placid w dniach 4 – 15 lutego 1932 roku. Ponownie na przeszkodzie organizatorom stanęła pogoda i w wielu konkurencjach zawody musiano przełożyć na inne terminy, co zakończyło się klapą finansową. Wystartowało 252 sportowców (w tym 21 kobiet) z 17 państw. Polskę reprezentowało piętnastu uczestników w czterech z czternastu konkurencji w pięciu dyscyplinach.

Spośród dziesięciu krajów, które zdobyły podczas ZIO 1932 medale, najwięcej w swoim dorobku zgromadzili gospodarze – 12 (6 złotych, 4 srebrne i 2 brązowe). Reprezentacja Polski znów wróciła do kraju z pustymi rękami.

4. Garmisch-Partenkirchen (Niemcy) – 1936

Organizatorem ostatnich przed wybuchem II wojny światowej Zimowych Igrzysk Olimpijskich była III Rzesza Niemiecka. Impreza odbyła się w Garmisch-Partenkirchen w dniach 6 – 16 lutego 1936 roku. Wzięło w niej udział 646 uczestników (w tym 80 kobiet) z 28 krajów. Z Polski przyjechało 20 sportowców, którzy rywalizowali w dziewięciu konkurencjach z sześciu dyscyplin. W sumie w ZIO 1936 rozegrano tych konkurencji siedemnaście.

Klasyfikację medalową czwartych Zimowych Igrzysk Olimpijskich po raz trzeci wygrała Norwegia, która zdobyła 15 medali (7 złotych, 5 srebrnych i 3 brązowe). Wśród jedenastu państw, które podzieliły się łupem medalowym, nie było Polski.

5. Sankt Moritz (Szwajcaria) – 1948

Pierwsze powojenne Zimowe Igrzyska Olimpijskie powierzono Szwajcarii ze względu na jej neutralność podczas II wojny światowej. Miastem gospodarzem po raz drugi w historii zostało miasto Sankt Moritz, a zawody rozegrano w dniach 30 stycznia – 8 lutego 1948 roku. Uczestniczyło w nich 669 sportowców (w tym 77 kobiet) z 28 krajów. W tym gronie było 29 reprezentantów Polski, którzy wzięli udział w pięciu z 22 konkurencji.

Po dziesięć medali zdobyli podczas ZIO 1948 reprezentanci trzech krajów: Norwegii, Szwecji i Szwajcarii. Wśród 13 państw, które zdobyły medale, ponownie zabrakło Polski.

6. Oslo (Norwegia) – 1952

Szóste Zimowe Igrzyska Olimpijskie odbyły się w stolicy Norwegii w dniach 14 – 25 lutego 1952 roku. Uczestniczyło w nich 694 zawodników (w tym 109 kobiet) z 30 państw. W biało-czerwonych barwach wystąpiło 30 naszych sportowców, rywalizujących w czterech z sześciu dyscyplin, w ramach których rozegrano 22 konkurencje olimpijskie.

Zwycięzcą klasyfikacji medalowej w Oslo zostali gospodarze, którzy zdobyli w sumie 16 medali (7 złotych, 3 srebrne i sześć brązowych). Dla reprezentacji Polski były to kolejne igrzyska bez medalu.

7. Cortina d’ Ampezzo (Włochy) – 1956

Siódma edycja Zimowych Igrzysk Olimpijskich przeszła do historii jako pierwsza, która transmitowana była przez stacje telewizyjne. Rywalizacja olimpijczyków we włoskim Cortina d’ Ampezzo trwała od 26 stycznia do 5 lutego 1956 roku. Wzięło w niej udział 821 sportowców, w tym 132 kobiety. Reprezentacja Polski liczyła 51 osób, które uczestniczyły w sześciu z ośmiu dyscyplin.

Najwięcej medali podczas ZIO 1956 w Oslo zdobyła reprezentacja Związku Radzieckiego, dla której był to debiut w tej imprezie. Rosjanie zdobyli 16 medali (7 złotych, 3 srebrne i 6 brązowych). Po raz pierwszy z medalem z Zimowych Igrzysk Olimpijskich wróciła reprezentacja Polski – brązowy medal zdobył Franciszek Gąsienica-Groń w kombinacji norweskiej.

8. Squaw Valley (USA) – 1960

Ósma edycja Zimowych Igrzysk Olimpijskich była jednocześnie drugą zorganizowaną w Stanach Zjednoczonych. Tym razem miastem-gospodarzem zostało kalifornijskie Squaw Valley, a impreza odbyła się w dniach 18 – 28 lutego 1960 roku. Uczestniczyło w niej 665 sportowców (w tym 143 kobiety) z 30 krajów. Z Polski na ZIO 1960 przyjechało 13 reprezentantów.

Najsilniejszą reprezentację do Squaw Valley wysłał Związek Radziecki, który zdobył w sumie 21 medali (7 złotych, 5 srebrnych i 9 brązowych). Po raz drugi w historii w podziale medalowych łupów uczestniczyli „Biało-Czerwoni”, którzy tym razem przywieźli do kraju dwa medale w łyżwiarstwie szybkim (Elwira Seroczyńska srebrny i Helena Pilejczyk brązowy).

9. Innsbruck (Austria) – 1964

Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Innsbrucku odbyły się w dniach 29 stycznia – 9 lutego 1964 roku. Po raz pierwszy w historii tej imprezy wzięło w niej udział ponad tysiąc sportowców (dokładnie 1091, w tym 199 kobiet). Rywalizowali oni w 34 konkurencjach, a w ośmiu z nich wystąpiło 51 reprezentantów Polski.

Tym razem „Biało-Czerwoni” wrócili do kraju z pustymi rękami, jeśli chodzi o zdobycz medalową, a najbardziej „obłowiła się” ponownie reprezentacja ZSRR – 25 medali, w tym 11 złotych, 8 srebrnych i 6 brązowych.

10. Grenoble (Francja) – 1968

Jubileuszowa, bo dziesiąta edycja Zimowych Igrzysk Olimpijskich, była już drugą zorganizowaną we Francji. Do Grenoble zjechało 1158 uczestników (w tym 211 kobiet), którzy w dniach 6 – 18 lutego 1968 roku rywalizowali o olimpijskie medale. W tym gronie było 31 reprezentantów Polski.

Na pozycję lidera klasyfikacji medalowej wróciła reprezentacja Norwegii, która zgromadziła w Grenoble 14 krążków (6 złotych, 6 srebrnych i 2 brązowe). Wśród piętnastu krajów, które podzieliły się łupem medalowym, ponownie zabrakło Polski.

? Sprawdź kursy na liczbę medali dla Polski na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich

11. Sapporo (Japonia) – 1972

W 1972 roku Zimowe Igrzyska Olimpijskie po raz pierwszy zawitały na kontynent azjatycki. Roli gospodarza podjęła się Japonia, a głównym miastem goszczącym w dniach 3 – 13 lutego 1006 sportowców (w tym 205 kobiet) było Sapporo. Reprezentacja Polski liczyła tym razem 47 osób.

Igrzyska w Sapporo przeszły do historii polskiego sportu jako pierwsze, na których reprezentant Polski został zimowym mistrzem olimpijskim. Dokonał tego Wojciech Fortuna w konkursie skoków narciarskich. W sumie najwięcej medali po raz kolejny zdobyła reprezentacja ZSRR – 16 (8 złotych, 5 srebrnych i 3 brązowe).

12. Innsbruck (Austria) – 1976

Innsbruck dość szybko, bo po 12 latach, po raz drugi został miastem gospodarzem Zimowych Igrzysk Olimpijskich. Stało się tak na skutek wycofania się z organizacji imprezy przez amerykańskie Denver. ZIO 1976 rozegrano w dniach 4 – 15 lutego 1976 roku. Wzięło w nich udział 1123 sportowców (w tym 231 kobiet) z 37 krajów, w tym z Polski, którą reprezentowało 56 zawodników.

Pulę medalową podzieliło między sobą 16 reprezentacji narodowych, a najwięcej znów zdobyli reprezentanci ZSRR – 27 (13 złotych, 6 srebrnych i 8 brązowych). Polscy olimpijczycy tym razem nie przywieźli do kraju żadnego medalu.

13. Lake Placid (USA) – 1980

XIII Zimowe Igrzyska Olimpijskie były jednocześnie drugimi zorganizowanymi w amerykańskim Lake Placid. Od 13 do 24 lutego 1980 roku w zawodach uczestniczyło 1072 sportowców (w tym 233 kobiety) z 37 państw. W tym gronie było 30 reprezentantów Polski.

W podziale medali uczestniczyło 19 reprezentacji, wśród których nie było „Biało-Czerwonych”, a najwięcej krążków trafiło do ZSRR – tym razem 22 (10 złotych, 6 srebrnych i 6 brązowych).

14. Sarajewo (Jugosławia) – 1984

To były pierwsze w historii Zimowe Igrzyska Olimpijskie zorganizowane w kraju tak zwanego bloku wschodniego (państw socjalistycznych uzależnionych od ZSRR). Trwały od 8 do 19 lutego 1984 roku. Wzięło w nich udział 1273 uczestników (w tym 277 kobiet) z 49 państw. Reprezentację Polski stanowiło 30 sportowców uczestniczących w sześciu z 39 konkurencji.

Najwięcej medali ogółem zdobyła w Sarajewie reprezentacja ZSRR – 25. Ale zwycięzcą klasyfikacji medalowej została reprezentacja NRD (Niemiecka Republika Demokratyczna) która zgromadziła najwięcej złotych krążków – 9 z 24. Żadnego udziału w puli medalowej nie mieli sportowcy z Polski.

15. Calgary (Kanada) – 1988

Piętnasta edycja Zimowych Igrzysk Olimpijskich odbyła się w dniach 13 – 28 lutego 1988 roku w kanadyjskim Calgary. Uczestniczyło w niej 1423 sportowców (w tym 313 kobiet) z 57 krajów. Była wśród nich również Polska, którą reprezentowało 33 uczestników sześciu konkurencji olimpijskich.

W podziale medali uczestniczyło 17 państw, z czego najskuteczniejsza była reprezentacja ZSRR – 29 krążków (11 złotych, 9 srebrnych i 9 brązowych). Reprezentacja Polski wróciła do kraju z pustym workiem na medale.

16. Albertville (Francja) – 1992

XVI Zimowe Igrzyska Olimpijskie były jednocześnie trzecimi zorganizowanymi we Francji. 1801 sportowców (w tym 488 kobiet) z 64 krajów w dniach 8 – 23 lutego 1992 roku uczestniczyło w Albertville i okolicach w 57 konkurencjach olimpijskich. W dziewięciu z nich wzięło udział 53 reprezentantów Polski.

Żaden z nich nie zdobył niestety medalu, a zdobyli je w Albertville reprezentanci 20 krajów. Na czele klasyfikacji medalowej znaleźli się Niemcy z 26 krążkami (10 złotych, 10 srebrnych i 6 brązowych).

17. Lillehammer (Norwegia) – 1994

Ta edycja Zimowych Igrzysk Olimpijskich przeszła do historii z tego względu, że jedyny raz złamano tu zasadę czteroletniego okresu pomiędzy igrzyskami. Chodziło o to, żeby uzyskać przemienność z Letnimi Igrzyskami Olimpijskimi (do tej pory odbywały się w tym samym roku kalendarzowym). Do norweskiego Lillehammer zjechało 1737 sportowców (w tym 522 kobiety) z 67 krajów, by w dniach 12 – 27 lutego 1994 roku rywalizować w 61 konkurencjach olimpijskich. Polskę reprezentowało 28 zawodników.

Medalami podzielili się reprezentanci 22 państw, a najwięcej krążków ogółem (26) zdobyła Norwegia. Z kolei najwięcej medali złotych (11) zgromadzili Rosjanie. Polacy wrócili do kraju z niczym, jeśli chodzi o dorobek medalowy.

18. Nagano (Japonia) – 1998

W 1998 roku Zimowe Igrzyska Olimpijskie po raz drugi w swojej historii zawitały do Japonii, a po raz pierwszy liczba uczestników przekroczyła 2 tysiące. Dokładnie było ich 2302 (w tym 814 kobiet) z 72 krajów. Rywalizowali oni w dniach 7 – 24 lutego w 68 konkurencjach olimpijskich. W dziesięciu z nich uczestniczyło 39 reprezentantów Polski.

Zwycięzcami klasyfikacji medalowej zostali Niemcy, którzy zgromadzili 29 krążków (12 złotych, 9 srebrnych i 8 brązowych). W podziale medalowej puli uczestniczyły 24 reprezentacje i nie było wśród nich Polski.

19. Salt Lake City (USA) – 2002

Czwarte i jak na razie ostatnie Zimowe Igrzyska Olimpijskie zorganizowane w Stanach Zjednoczonych odbyły się w dniach 8 – 24 lutego 2002 roku. Wzięło w nich udział 2399 sportowców (w tym 886 kobiet) z 77 państw. W tym gronie było 27 reprezentantów Polski, którzy uczestniczyli w dziewięciu z 78 konkurencji olimpijskich.

W klasyfikacji medalowej wygrali Norwegowie, którzy zdobyli najwięcej złotych krążków – 13. Ale najwięcej medali ogółem (36) przypadło reprezentacji Niemiec. Dwa medale dla reprezentacji Polski zdobył będący wtedy u szczytu formy Adam Małysz, który w konkursie na dużej skoczni zajął drugie miejsce, a na skoczni normalnej trzecie.

20. Turyn (Włochy) – 2006

Jubileuszowa XX edycja Zimowych Igrzysk Olimpijskich była zarazem drugą w historii zorganizowaną we Włoszech. Uczestniczyło w niej 2,5 tysiąca sportowców z 80 krajów, a w tej liczbie było 46 reprezentantów Polski. W dniach 10 – 26 lutego 2006 roku wzięli oni udział w konkurencjach zgrupowanych w jedenastu z piętnastu rozgrywanych zimowych dyscyplin olimpijskich.

Klasyfikację medalową wygrali Niemcy, którzy zgromadzili 29 krążków (11 złotych, 12 srebrnych i 6 brązowych). W sumie 26 państw zdobywało w Turynie medale i była wśród nich także Polska, która po raz pierwszy w historii zdobyła na ZIO medale w dwóch różnych dyscyplinach: w biathlonie Tomasz Sikora srebro i w biegach narciarskich Justyna Kowalczyk brąz.

21. Vancouver (Kanada) – 2010

Drugie w historii kanadyjskie Zimowe Igrzyska Olimpijskie rozegrano w dniach 12 – 28 lutego 2010 roku. Wzięło w nich udział 2632 uczestników z 82 reprezentacji narodowych, w tym 47 Polaków, którzy rywalizowali w jedenastu z piętnastu zimowych dyscyplin olimpijskich.

W klasyfikacji medalowej pod względem ogólnej ilości medali najlepsi byli reprezentanci USA, którzy zdobyli 37 krążków. Ale najwięcej złotych medali trafiło do gospodarzy – 14. Reprezentacja Polski tym razem zdobyła aż 6 medali w trzech dyscyplinach: skokach narciarskich, biegach narciarskich i łyżwiarstwie szybkim.

Największy udział w tym dorobku miała Justyna Kowalczyk, która przywiozła do kraju 3 krążki: złoty na 30 km stylem klasycznym, srebrny w sprincie stylem dowolnym i brązowy w biegu łączonym. Dwa srebrne medale dorzucił Adam Małysz za konkursy na dużej i normalnej skoczni, a łyżwiarska drużyna w składzie: Katarzyna Bachleda-Curuś, Katarzyna Woźniak, Luiza Złotkowska wywalczyła brąz w biegu drużynowym.

22. Soczi (Rosja) – 2014

Dopiero w 2014 roku po raz pierwszy gospodarzem Zimowych Igrzysk Olimpijskich została Rosja. Impreza odbyła się w dniach 7 – 23 lutego i uczestniczyło w niej 2873 sportowców z 88 krajów. Reprezentacja Polski liczyła 59 osób, które wzięły udział w konkurencjach z jedenastu spośród piętnastu rozgrywanych zimowych dyscyplin olimpijskich.

Zwycięzcą klasyfikacji medalowej w Soczi zostali gospodarze, którzy zdobyli w sumie 33 krążki (13 złotych, 11 srebrnych, 9 brązowych). Były to najbardziej udane dla reprezentacji Polski Zimowe Igrzyska Olimpijskie w historii. „Biało-Czerwoni” zdobyli sześć medali, z czego aż cztery złote.

Dwa razy mistrzem olimpijskim został Kamil Stoch, który wygrał oba konkursy indywidualne (na normalnej i dużej skoczni). Złoty medal zdobyła także Justyna Kowalczyk w biegu indywidualnym i Zbigniew Bródka w łyżwiarstwie szybkim (wyścig na 1500 metrów). W tej ostatniej dyscyplinie reprezentacja Polski zdobyła jeszcze dwa krążki: srebrny kobieca drużyna w składzie: Katarzyna Bachleda-Curuś, Natalia Czerwonka, Katarzyna Woźniak i Luiza Złotkowska oraz brązowy męska drużyna w składzie: Zbigniew Bródka, Konrad Niedźwiedzki i Jan Szymański.

?Typuj ile złotych medali zdobędą Polacy w Pekinie! Odbierz bonusy bukmacherskie i typuj faworytów!

Czytaj także:

• Skoki narciarskie na ZIO 2022 w Pekinie. Kto w gronie faworytów do medalu?
• Short track na Igrzyskach Olimpijskich Pekin 2022. Natalia Maliszewska w gronie faworytek!
• Biathlon na Zimowych Igrzyskach w Pekinie. Kto ma szansę na olimpijski start?
• Kombinacja norweska w Pekinie. Jak będzie wyglądała kadra Polaków podczas ZIO 2022?
• Narciarstwo alpejskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich. Kto w gronie faworytów?
• Łyżwiarstwo szybkie na Igrzyskach Olimpijskich Pekin 2022. Kto będzie reprezentował Polskę?
• Saneczkarstwo na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich. Kto pojedzie do Pekinu?
• Polscy łyżwiarze figurowi na ZIO 2022. Z jakimi nadziejami pojadą do Pekinu?
• Biegi narciarskie na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich. Kto powalczy o medale w Pekinie?
• Skeleton na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich. Czy zobaczymy Polaków w Pekinie?
• Snowboarding na ZIO 2022 w Pekinie. Kto głównym faworytem w walce o medale olimpijskie?

23. Pjongczang (Korea Płd.) – 2018

Ostatnie jak dotychczas rozegrane Zimowe Igrzyska Olimpijskie były rekordowe zarówno pod względem liczby uczestniczących sportowców (2922), liczby krajów, które wysłały na imprezę swoich reprezentantów (92), jak i liczby rozegranych konkurencji – 102 w 15 dyscyplinach. XXIII edycja ZIO trwała od 9 do 25 lutego 2018 roku. Wzięło w niej udział 62 polskich olimpijczyków, którzy rywalizowali w 12 dyscyplinach.

Zwycięzcami klasyfikacji medalowej zostali w Pjongczang Norwegowie, którzy zdobyli 39 krążków (14 złotych, 14 srebrnych i 11 brązowych). W gronie 30 państw, które zdobywały medale na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich była też Polska, która tym razem wzbogaciła się o dwa krążki w skokach narciarskich: złoty dla Kamila Stocha za zwycięstwo w konkursie na dużej skoczni i brązowy dla drużyny w składzie: Stefan Hula, Maciej Kot, Dawid Kubacki i Kamil Stoch.